Borelioza, czyli przenoszona przez kleszcze choroba może być niebezpieczna. Dlatego warto chronić się przed tymi pajęczakami i stosować odpowiednie repelenty, które odstraszają te owady. Czasami jednak nawet specjalne środki ochronne, nie są w stanie nas uchronić przed ugryzieniem kleszcza. Dlatego warto znać wczesne objawy boreliozy, aby móc rozpoznać tę chorobę i jak najszybciej rozpocząć antybiotykoterapię. Niektóre symptomy świadczące o tym, że rozwinęła się u nas ta choroba przenoszona przez kleszcze, pojawiają się dopiero po kilku latach od ukąszenia. Warto więc wiedzieć, jakie objawy mogą sugerować boreliozę i w sytuacji, kiedy je zaobserwujemy. Jakie są objawy i leczenie boreliozy? Podpowiadamy.

Czym jest borelioza, czyli choroba z Lyme?

Borelioza jest chorobą zakaźną, którą wywołują bakterie Borellia burgdorferii, B.afzeli lub B.garini. Krętki Borelli dostają się do ludzkiego organizmu przez ślinę lub wymiociny kleszcza. Z tego powodu, nawet jeżeli ugryzie nas ten pajęczak, powinniśmy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby podczas usuwania go z naszej skóry, nie zaczął wymiotować. Nazywana też chorobą z Lyme dolegliwość może swoje objawy uwidocznić nawet po kilku latach od ugryzienia kleszcza. Bardzo często jednak jednym z objawów wczesnej boreliozy jest tak zwany rumień wędrujący, który informuje nas o tym, że musimy po ukłuciu zakażonego kleszcza przedsięwziąć pewne działania, których celem jest wyleczenie boreliozy.

Objawy i fazy boreliozy. Jak rozpoznać stadium choroby?

Okres wylęgania boreliozy wynosi zazwyczaj od 3-30 dni po ukąszeniu kleszcza. Jednak należy mieć świadomość, że objawy boreliozy mogą pojawić się nawet po kilku miesiącach do nawet kilku lat. Dlatego jeżeli kiedykolwiek ugryzł nas kleszcz i zmagamy się z pewnymi dolegliwościami, powinniśmy wykonać badania w kierunku boreliozy.

Powinniśmy wiedzieć również że borelioza daje zupełnie inne objawy w zależności od tego, w jakim jest stadium. Najczęściej boreliozę można podzielić na trzy etapy. Pierwszy z nich to postać wczesna ograniczona, której objawy pojawiają się po 1-8 tygodni po ukąszeniu. Kolejny to postać wczesna rozsiana, a więc druga faza choroby, która przypada na okres od 3 do 26 tygodnia po ukąszeniu. Postać późna zaś to ta, w której objawy pojawiają się 6 do 12 miesięcy po kontakcie z zakażonym kleszczem. W niektórych przypadkach obserwowane są one nawet po kilku latach od takiego kontaktu.

Pierwsze objawy boreliozy – rumień i złe samopoczucie

Pierwsze objawy boreliozy, czyli te, które mogą pojawić się już po kilku dniach od ukąszenia zakażonego kleszcza, a więc te dotyczące wczesnego stadium choroby to przede wszystkim rumień wędrujący. Jest to nic innego jak czerwona plamka, która stopniowo powiększa się. Charakteryzuje się ona przejaśnieniem w środku i jest zazwyczaj pierwszym symptomem choroby. Jej średnica zazwyczaj przekracza 5 cm. Zmiana ta jest niebolesna i nie swędzi. Ten objaw pojawia się jednak jedynie u 40 do 60% osób zakażonych.

Zaczerwienienie skóry bardzo często występuje razem z innymi objawami lub symptomy te występują bez współistnienia rumienia wędrującego. Zalicza się do nich przede wszystkim objawy grypopodobne i miejscowe powiększenie węzłów chłonnych. Wczesna postać boreliozy u wielu osób objawia się więc osłabieniem, zmęczeniem, gorączką, bólami mięśni i stawów. Objawy te często ustępują samoistnie, Jednak jeżeli nie wykonamy diagnostyki w kierunku boreliozy, a więc na przykład przeciwciał IgM i IgG, a następnie testu potwierdzenia Western Blot i nie rozpoczniemy leczenia antybiotykoterapią, wówczas możemy zacząć odczuwać objawy związane ze stadium choroby, jakim jest postać wczesna rozsiana.

Objawy skórne zakażenia boreliozą i zapalenie stawów

Postać wczesna rozsiana boreliozy charakteryzuje się przede wszystkim zapaleniem stawów. Wówczas zajęty jest zazwyczaj jeden lub kilka dużych stawów, takich jak np. kolanowy. Są one opuchnięte i bolesne, a stan taki może trwać od kilku dni do kilku tygodni. Kolejnym objawem późniejszej boreliozy jest rumień wędrujący mnogi, a więc pojawienie się zaczerwienień na skórze, które mogą być już mniejsze i jednolicie zabarwione. U około 5% chorych postać wczesną rozsianą boreliozy diagnozuje się ze względu na wystąpienie zapalenie mięśnia sercowego. Dolegliwość objawia się zaburzeniami przewodzenia i rytmu serca. Może ona współistnieć z objawami stawowymi i neurologicznymi.

Borelioza – objawy występujące ze strony układu nerwowego

Zakażenie boreliozą w postaci wczesnej rozsianej rozpoznaje się też w przypadku, kiedy występuje u chorego zapalenie nerwów czaszkowych, które z kolei prowadzi do porażenia nerwu twarzowego i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Dolegliwość ta potocznie nazywana jest neuroboreliozą i objawia się m.in. bólem głowy, zaburzeniami koncentracji, przewlekłym zmęczeniem. nudnościami czy bólem w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.

Borelioza późna, czyli objawy po kilku latach od ugryzienia kleszcza

Objawy choroby w postaci późnej boreliozy to przede wszystkim przewlekłe zanikowe zapalenie skóry. Dotyczy ono głównie kończyn i na początku pacjent zauważa tylko zaczerwienienie i obrzęk skóry. Później jednak dochodzi do poszerzenia naczyń krwionośnych, przez co skóra wygląda jak bibułka papierosa. Objawy późnej postaci boreliozy to też przewlekłe zapalenie stawów, przewlekłe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, a także neuropatia obwodowa, czyli uszkodzenie układu nerwowego i znajdujących się w nim nerwów obwodowych.

Diagnostyka i badania na boreliozę. Jak stawiana jest diagnoza?

Rozpoznanie choroby zaraz po ukłuciu kleszcza najłatwiejsze jest w przypadku, kiedy pojawia się rumień skórny, czyli charakterystyczny objaw tej dolegliwości. Pamiętajmy jednak, że chorobie tej mogą towarzyszyć objawy grypopodobne, zmęczenie czy osłabienie. Dlatego objawy występujące po kontakcie z nosicielem boreliozy, nigdy nie powinny być przez nas lekceważone. Zawsze warto poszerzyć diagnostykę i wykonać test na przeciwciała IgM i IgG, aby dowiedzieć się czy infekcja ta nas dotyczy i czy lekarz powinien wdrożyć antybiotyki w naszym leczeniu.

Pamiętajmy, że często diagnoza i rozpoznanie boreliozy przewlekłej może zająć nawet kilka lat, ponieważ objawy neurologiczne, objawy kardiologiczne i inne wcześniej wymienione symptomy, mogą wystąpić nawet po kilku latach od zakażenia i często nie są one łączone z tą dolegliwością. Nieleczona borelioza może prowadzić do bardzo poważnych następstw. Dlatego szybkie rozpoznanie choroby jest kluczowe, aby uniknąć powikłań.

Jakie badania w kierunku boreliozy?

Standardowa diagnostyka boreliozy obejmuje wykonanie wcześniej podanych testów. Jednak w przypadku neuroboreliozy czasami konieczne jest pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego. Lekarz może zaproponować nam również inne metody diagnostyki boreliozy. Wśród nich wyróżnia się między innymi testy PCR. LTT, oznaczenie poziomu przeciwciał w krążących kompleksach immunologicznych czy limfocytów CD57+/CD3-.

Jak wygląda leczenie boreliozy?

Skutki nieleczonej boreliozy mogą być bardzo poważne. Pamiętajmy, że borelioza to choroba podstępna, która objawia się czasami bardzo szybko poprzez zmianę skórną. Często jednak do rozwoju boreliozy dochodzi w ciągu tygodni do kilku lat. Z tego powodu nierzadko objawy boreliozy pojawiają się często wiele miesięcy po ukąszeniu przez kleszcze. Mimo tego, że objawy mogą pojawić się bardzo późno, powinniśmy zawsze przeprowadzić odpowiednie testy i to wynik badania powinien zadecydować o wdrożeniu leczenia. Skutki nieleczonej boreliozy mogą być bardzo poważne. Dlatego jeżeli odczuwamy jakiekolwiek dolegliwości mogące świadczyć o tej chorobie, powinniśmy jak najszybciej udać się do lekarza.

Wiele osób zastanawia się, jak wygląda leczenie boreliozy. Otóż w przypadku kiedy zauważymy objawy skórne, zazwyczaj nie musimy ich już potwierdzać testami, a lekarz zleci nam szybko rozpoczęcie antybiotykoterapii. W pozostałych przypadkach leczenie boreliozy rozpoczyna się w chwili, kiedy występują jej charakterystyczne objawy i są one potwierdzone testem. W tym przypadku również stosuje się antybiotyki. Bardzo często jednak kurację taką trzeba powtórzyć. Dlatego tak ważne jest, by w momencie wystąpienia jakichkolwiek objawów zacząć antybiotykoterapię, ponieważ wówczas istnieje szansa, że będziemy ją przyjmować jedynie 14-21 dni. Borelioza w ciąży z kolei leczona jest w taki sam sposób jak u innych pacjentów.