Rodzina spełnia w życiu każdego człowieka znacząca rolę. To ona jest źródłem oparcia i stabilizacji. Są to najważniejsze osoby w życiu człowieka, które pomagają w trudnych chwilach, a także celebrują z nami chwile szczęścia. Rodzina odgrywa znaczącą rolę w aspekcie społecznym jak i prawnym. Osoby z najbliższego kręgu powinny utożsamiać się z rodziną.

Rodzina jest to grupa osób, która jest najważniejszym elementem życia zarówno społecznego jak i indywidualnego. To rodzina daje przykład innym osobom, a także przekazuję dzieciom wartości, którymi kierują się w życiu. Wartości te, którymi kierują się w życiu. Daje nam to wartość dodaną na całe życie. Kształtuję to osobowość człowieka i pozwala odkryć swoje mocne i słabe strony. Rodzina powinna zaspokajać potrzeby dzieci, jakie żadna grupa społeczna nie może dać. Rodzina to źródło miłości i akceptacji, bez względu, jakie cechy ma dana osoba. Jest ona oparciem w trudnych chwilach, ale także, współdzieli się w chwilach szczęścia. Najbardziej znaną definicją rodziny jest opis, że jest to instytucja społeczna, która spełnia w społeczeństwie najważniejszą rolę, oraz opiera się na niej całe społeczeństwo.

Rodzice powiem są jedną z podstawowych relacji w rodzinie. Rodzice są najbliższymi krewnymi dziecka pierwszymi w linii prostej. Można wyróżnić dwa rodzaje rodziców. Mogą to być rodzice biologiczni oraz prawni. Jednak te dwa rodzaje nie zawsze musza się ze sobą łączyć i odzwierciedlać jedną osobę. Zatem rodzice biologiczni są osoby, które poczęły dziecko. Są to genetyczni rodzice. Natomiast rodziców prawnych definiuje się jako osoby, które faktycznie ich urodziły lub osoby, które dostały prawa rodzicielskie ze względu na to, że pochodzą na przykład z domu dziecka. Może być tak, opiekę nad dziećmi sprawuję tylko jedna osoba z powodu śmierci współmałżonka lub z przyczyn ograniczenia praw rodzicielskich.

Według A. Roe i M. Siegielmana rodzic posiada pięć postaw:

  • Kochającą – rodzice, którzy dbają o swoje dziecko obdarzając ich miłością i opieką, dając im ciepło rodzinnego domu oraz pomoc w trudnych chwilach,
  • Wymagającą – rodzice ustalają cele dzieciom, które musza osiągać, przestrzeganie zasad, żądanie wykonywania tych celów oraz nagradzanie bądź dawanie kar,
  • Ochraniającą – pobłażliwość rodziców, izolowanie od rówieśników, którzy mają zamieszać i wpoić złe zasady dziecku,
  • Odrzucającą – rodzice wrogo nastawieni, uznają dziecko, jako konieczność, traktują go jak zwykłego człowieka, nie okazują uczuć, co gorsze traktujące jak siłę roboczą,
  • Liberalną – brak ingerencji i zaangażowania w życie dziecka.

Nie wszystkie z wymienionych postaw są postawami dobrymi, względnie wyglądające, jako chroniące dzieci może przyczynić się do tego, że dzieci nie będą uważały swoich rodziców, jako kochających tylko broniących każdej rzeczy. Może to spowodować odsunięcie się dziecka z życia społecznego.

Zgodnie z Europejską Kartą Praw i Obowiązków Rodziców do obowiązków i praw rodziców należą:

  1. Rodzice mają obowiązek wychowywania dzieci tolerancyjnych, nieróżniących ludzi ze względu na płeć czy kolor skóry oraz wychowywanie ich, aby byli odpowiedzialni za siebie i innych,
  2. Rodzice mają obowiązek edukować swoje dziecko i mają prawo do wyboru placówki oświaty dla swojego dziecka i jakości świadczonych usług,
  3. Mają prawo do opieki nad dzieckiem jak i ich majątkiem z poszanowaniem ich godności i praw,
  4. Powinny dążyć do rozwoju fizycznego i duchowego dziecka oraz przygotowywać je pod kątem pracy i zdolności do danej dziedziny,
  5. Mają prawo do wychowywania swojego dziecka zgodnie z wyznaniami religijnymi, ale biorąc pod uwagę jego wolność słowa, dojrzałość i wybór sumienia,
  6. Zarówno rodzice wobec dzieci jak i dzieci wobec rodziców powinny obdarzać się szacunkiem,
  7. Zakaz kar cielesnych oraz obowiązek alimentacyjny,
  8. Rodzice mają prawo żądania posłuszeństwa oraz pomocy w gospodarstwie domowych oraz jeżeli dziecko otrzymuje własne dochody pomoc w finansowym utrzymaniu rodziny,
  9. Rodzice maja prawo do kontaktu z dzieckiem chyba, że sąd lub inne instytucje postanowią inaczej i ogranicza prawa rodzicielskie.

Istnieje jednak fakt, że dzieci nie mają rodziców, jak wcześniej zostało wspomniane, czyli wychowywały się na przykład w domu dziecka. Rodzicami dla nich staja się, zatem rodzice zastępczy, którzy postanowili być ich rodzicami zostali odpowiednio do tego przygotowani oraz sprawdzeni czy nadają się do tej roli. Nie są, zatem rodzicami biologicznymi, ale sa rodzicami prawnymi. Opiekę taką mogą sprawować dziadkowie. Bowiem jest to wtedy najbliższa rodzina. W większości przypadków zdarza się tak, iż sąd przychyla się do tej decyzji i daje prawa rodzicielskie dziadkom. Jednak dla dzieci pełnią one nadal funkcje dziadków.

Podsumowując rola rodziny, rodziców i dziadków jest niezwykle ważna w życiu każdego człowieka. Zarówno dziadkowie jak i rodzice powinni wpajać istotne wartości dla dzieci jak i sprawować należytą nad nimi opiekę. Ogólnie rzecz ujmując rodzina ogrywa znaczącą rolę w życiu człowieka, ponieważ to ona jest wzorcem zachowań i autorytetem nawet podczas budowaniu już własnej rodziny.

Rola dziadków i rodziców w wychowaniu dzieci – perspektywa zmienności ról i zadań

Z biegiem czasu role zarówno dziadków jak i rodziców zmienia się. Często staje się tak, że rodzice w pogoni za pieniądzem wyjeżdżają poza granice kraju a dzieci powierzają w opiece dziadkom. Co gorsza czasami układają sobie życie na nowo zapominając o dzieciach i nie kontaktując się z nimi. Dziadkowie odgrywają ważną rolę w wychowaniu dzieci jednak to rodzic powinien posiadać kluczowa rolę w rozwoju dziecka.

Wpływ dziadków w dzisiejszych czasach u dużej ilości osób odgrywa znaczącą rolę zarówno dla dziadków jak i dla ich wnuków. Aby określić, jaką rolę odgrywają dziadkowie w życiu swoich wnuków należy zwrócić uwagę na kluczowe czynniki, jakimi są wiek oraz sprawność psychiczna i ruchowa tych osób a także postawa opiekuńcza i same relacje między dziadkami a wnukami. Z przeprowadzonych badań przez centrum CBOS można się dowiedzieć z przeprowadzonych analiz, że osoby te zawdzięczają osobom starszym (dziadkom) wpojenie zasad moralnych, które przydają się w życiu a także wiara i podejście do tego bardzo poważnie. Kolejnymi grupami czynników była pracowitość czy samodyscyplina. Dużo respondentów po zadaniu pytania, co ich dziadkowie im przekazali odpowiedzieli, że jest to poznanie historii rodziny i dziejów. Często poznanie historii osób w rodzinie, których rodzice nie pamiętają bądź nie poznali.

Spośród odpowiedzi w badaniu zapytano dziadków jak i osoby młode mogące być wnukami czy dziadkowie są dla nich autorytetem. Prawie wszyscy jednomyślnie odpowiedzieli pozytywnie na to pytanie. Odpowiedziami, które dają do myślenia są między innymi ich umiejętność słuchania, wpajanie patriotyzmu, tolerancyjność, pomoc w trudnych sytuacjach oraz zawsze czas na rozmowę.

Natomiast rola rodziców wżyciu człowieka jest obszerniejsza a mianowicie jest ona najcięższą i najtrudniejszą życiową rolą. Rodzice wpajają w dzieci zasady takie jak uczciwość, miłość do bliźnich oraz tolerancyjność czy życzliwość. Można wyróżnić trzy rodzaje działań, jakie dziecko może przejmować od rodziców.

Charakteryzują się one między innymi:

  • Naśladownictwem, które charakteryzuje się naśladowaniem cech i zachowań rodzica wobec innych ludzi czy w różnego rodzaju sytuacjach, naśladownictwo wartości i myślenia logicznego w życiu,
  • Identyfikacją, która polega na podobnie jak naśladownictwo na utożsamianiu się na zachowaniu członków rodziny, głownie rodziców. Wartości przekazane w domu przekazują swoim dzieciom,
  • Autorytetem, który polega na stawianiu rodziców, jako wzór godny naśladowania, rodzice otwierają dzieci na ludzi uczą kontaktu z nimi i życia w społeczeństwie.

W rodzinie w, której dziecko jest na pierwszym miejscu tak jak jego potrzeby cechami jej są między innymi:

  • bezwarunkowa miłość,
  • poszanowanie praw dziecka,
  • umiejętność słuchania,
  • bycie autorytetem,
  • stawianie wymagań realnych, którym dziecko może sprostać i nie krytykowanie go jak tych celów nie osiągnie,
  • motywowanie dzieci, do działania,

W dzisiejszych czasach rodziny przezywają kryzys, starają się sprostać stale pędzącemu tempowi życia często zapominając o dzieciach i roli rodzicielstwa. Dzieje się tak ze względu na szybkie tempo życia, pogoń za karierą zawodową, pracoholizm czy ciągłe wzrastanie oczekiwań względem siebie szczególnie finansowych, materialnych. Największą może się wydawać przyczyna może być stale rosnąca rola Internetu, co sprawia, że relacje międzyludzkie zanikają. Nawet rodziny kontaktują się za pomocą komunikatorów czy w inny sposób za pomocą Internetu. Częstym jest także fakt, że rodzice i dzieci maja zaburzona hierarchię wartości.

W dobie tak częstego kryzysu rodzinnego należy kierować się miłością, poszanowaniem, ale przede wszystkim rozmową. Kryzys może być spowodowany także migracją rodziny za pracą zarobkową poza granice kraju lub daleko oddalonego miasta od miejsca zamieszkania. Dzieci często zostają zostawieni dziadkom, a rodziców widzą raz na tydzień lub rzadziej. Nawet, jeżeli zaistnieje taka sytuacja, że rodzic musi wyjechać by zapewnić byt rodzinie powinien pokazać dzieciom, że nadal są dla niego ważni i robią to dla ich lepszego bytu. A przede wszystkim, że nie jest to sytuacja stała tylko przejściowa, że są rozdzieleni. Skutkiem takiego rozłączenia rodziny może być oddalenie się od siebie członków rodziny, brak komunikacji, brak autorytetu oraz wpływu na zachowanie swoich dzieci. Kolejnym częstym skutkiem jest bunt młodzieńczy a także poczucie bezkarności i samowoli. Rodzice jak i dziadkowie nie powinni pozwolić, żeby rodzina z powodu pracy, poglądów czy nieporozumień oddaliła się od siebie lub przestała ze sobą rozmawiać. Każdą, bowiem sytuacje można naprawić.

Podsumowując rozważania nad rolą dziadków, rodziców oraz rodziny w życiu społecznym, prawnym a przede wszystkim rodzinnym należy stwierdzić, że najważniejszą a zarazem najtrudniejszą rolą jest rola rodzica. Rodzina powinna dawać wartości, aby w całym swoim życiu się nimi kierowali a także przekazywali dla innych pokoleń. Rolą, jaką pełnią dziadkowie należy nazwać pomoc rodzicom w wychowywaniu dzieci, a także komunikacja między nimi. Wyżej wymienione role i ich dobry kontakt między sobą powodują, że dziecko określa swoją rodzinę, jako kochającą, pełną wartości oraz najlepszą dla nich, co jest najważniejsze. Dzieci, które czuja się kochane oddają posłuszeństwo i miłość swoim rodzicom i dziadkom, przez co powodując, że oni sami czuja się docenieni i dumni, że wychowali dzieci na dobrych ludzi oraz, że wypełnili swoje prawa i obowiązki względem ich samych. Nie każdy rodzic czy dziecko są tacy sami, więc każdy rodzic podchodzi do wychowania indywidualnie tak jak oni sami zostali wychowani. Czując, że przekazane wartości są dobre i prowadzą ich przez Zycie w sposób prawidłowy zostają przekazywane kolejnym pokoleniom. Rodzina to największy skarb w życiu każdego człowieka.